« وَ قَالَ امیرالمومنین علی (ع) إِذَا لَمْ يَكُنْ مَا تُرِيدُ فَلَا تُبَلْ مَا كُنْت»
توضیح:کلمه « لَا تُبَلْ »نهی از ریشه «بالی یبالی» باب مفاعله می باشد و می بایست«لاتبالِ» می شد بر خلاف قیاس «تبل» شده است.[1]
هر انسانی برای رسیدن به تعالی و کمال سعی فراوانی می کند و در این راه ممکن است زحماتی را نیز متحمل شود اما به نتیجه نرسد و همین امر موجب سرخوردگی وی شود و گاهی این سر خوردگی تا بدانجاست که فرد را دچار افسردگی می کند .
از منظر دینی انسان می بایست سعی وتلاش نماید تا برای آنچه سعی می کند پاداش داده شود « لِتُجْزى كُلُّ نَفْسٍ بِما تَسْعى »[2]پس نباید نگران نگرفتن نتیجه باشد چون آنچه مهم است همین تلاش و سعی است و می بایست قدردان آنچه در اختیار دارد باشد و نباید برای آنچه بدست نیاورد، اندوهگین باشد « لِكَيْلا تَأْسَوْا عَلى ما فاتَكُمْ »[3]
حضرت نیز می فرماید:« إِذَا لَمْ يَكُنْ مَا تُرِيدُ فَلَا تُبَلْ مَا كُنْت » اگر آنچه می خواستی نشد ؛ پس از آنچه هستی نگران نباش.
بنابراین 1- انسان برای بدست آوردن چیزهائی که امکان بدست آوردن آن وجود دارد ، باید تلاش نماید.
2-اگر در این مسیر متحمل سختی هائی شد اما نتیجه نگرفت نمی بایست ناراحت وغمگین باشد، زیرا آنچه وظیفه اش است تلاش کردن است.
3- نسبت به آنچه دارد و آنچه هست نباید دچار سرخوردگی باشد زیرا او سعی خویش را انجام داده است.
-ر.ک منهاج البراعه ج 21 ص103 ونیز ر.ک المصباح المنیر ص62 ماده ب ل ی [1]
-طه:15[2]
-حدید:23[3]