پا ک دامنی وعفت گستره زيادی دارد مانند عفت شکم وعفت کلام وعفت جنسی، که در این جا به عفت شکم اشاره می شود.

1.عفت شکم

منظور از عفت شکم اين است که انسان در تهيه وبهره برداری از مواد غذايی وخوردنيها و نوشيدنيها به حلال بسنده کند واز مأکولات ومشروبات حرام وشبهه ناک اجتناب ورزد.(پژوهشکده تحقيقات اسلامی ،ص715).

قرآن کريم در اين باره می فرمايد:«کُلُوا مِن طَيِّباتِ مَا رَزَقناکُم وَلا تَطغَوا فيهِ »«ودستور داديم که از اين رزق حلال وپاکيزه که نصيبتان کرديم تناول کنيدودر آن طغيان وسرکشی مکنيد» (طه ،81)

غذای آلوده وحرام، نه تنها در اخلاق و رفتار فردی و اجتماعی افراد آثار نامطلوب می گذارد، بلکه در امور عبادی نيز آثار سوء دارد (همان، ص 715)

امام سجاد(علیه السّلام)، در مورد اهمیت عفت شکم  می فرماید:«ما مِن شَی ءٍأَحَبِّ إلَی  الله بَعدَ مَعرِفَتِهِ  من عِفَّةِ بَطنٍ وَفَرجٍ وَما مِن شَی أحَبُّ  إِلَی  الله مِن أَن یُسأَلَ» «هیچ چیز  نزد خدا ،پس از خداشناسی ،محبوبتر از پاک شکمی وپاک دامنی نیست ،و چیزی نزد خدا دلپذیرتر  از اینکه از او در خواست شود، نیست»( شعبه حرّانی،1387،ص498).

دو عامل در عفت شکم از دیدگاه امام سجاد(علیه السّلام) مؤثر است: اوّل این که، فرد اعتقاد داشته باشد که رزق و روزی دهنده خدا است  از این رو با گران شدن قیمت ها یا خشکسالی و… دست به کار حرام برای کسب روزی  بیشتر نمی زند، زیرا خدا را روزی رسان می داند  واعتقاد دارد که او وسیله وخدا روزی دهنده است (نظر نگارنده) (ابوحمزه ثمالی  گفت خدمت زین العابدین  سخن از گرانی نرخ ها شد فرمود: مرا کاری نیست  رزق بر خداست گران شود یا ارزان شود)(مجلسی،1406ه ق،ج11،ص42)

ودومین عامل را امام راضی بودن به  رزق اندک میداند، زیرا فرد مسلمان می داند خداوند جبران کننده است اگر در دنیا به اندک روزی راضی باشد وشکر نعمت به جا آورد خداوند به اندک عمل او راضی می شود و او را در آخرت پاداش نیکو می دهد. (نظر نگارنده) «وروی  عن عليّ بن الحسین عن أبیه عن علي بن أبیطالب (علیهم السّلام) قال :قال رسول الله (صلی الله علیه وآله وسلّم  )انتظارالفرج  عبادة،ومن رضی بالقلیل من  الرزق رضی الله منه بالقلیل  من العمل» ودیگر روایتی است  از آن حضرت  از پدر بزرگوارش و او از علی بن ابی طالب (علیه السّلام ) که پیغمبر (صلی الله علیه وآله وسلّم  )فرمود: که انتظار فرج عبادت است کسی که راضی شود به اندکی از رزق وروزی، راضی می شود حق تعالی از او به اندکی از عمل. (الاربلی،687 هجری ،ج2،ص296)

*پژوهشکده تحقيقات اسلامی (1390)انسان مطلوب (چاپ سوم )،قم: زمزم هدايت

*شعبه الحرّانی، ابومحمدالحسن بن علی بن الحسین (1387)، تحف العقول عن آل رسول(ص)، ترجمه صادق حسن زاده ، (چاپ دهم)،قم: انتشارات آل علی .

*الاربلی ،علی بن عیسی (687 هجری)کشف الغمه فی معرفة الائمّةباترجمه فارسی المناقب ،علی بن حسین زروانی ،تهران : نشر ادب حوزه وکتاب فروشی اسلامیّه .

*نگارنده (سهیلا مرادی،دانش آموخته مدرسه عالی عصمتیه سمنان (سطح3))